Voor altijd de zorgende mens
De documentaire Human Forever van zorgvernieuwer Teun Toebes en filmmaker Jonathan de Jong is bezig aan een succesvolle tournee door Nederland (en België). Ik ben blij dat ik – net als een aantal Einder-collega’s – de film heb mogen zien. Want hij zit boordevol mooie beelden en goede verhalen over menswaardige zorg. Dat raakt en inspireert ons. Als je kunt, ga deze film dan zien. En neem iemand mee die niet in de zorg werkt. Want je collega’s, die weten het allemaal wel.
Teun vertelt op een verfrissende manier over de uitdagingen in de zorg. Even geen termen als ‘de cliënt centraal’, ‘het netwerk betrekken’ en ‘eigen regie’. Of doemwoorden als ‘dubbele vergrijzing’, ‘personeelstekort’ en ‘groeiende eenzaamheid’. Nee, iemand die zegt dat we gewoon naar elkaar moeten omkijken. En zelf het goede voorbeeld geeft.
Begrijp me niet verkeerd: de mensen die in de zorg werken doen hun stinkende best. En de zorg in Nederland is uitstekend. Alleen ging die lang vooral over fysieke gezondheid en over veiligheid. Over alles wegnemen dat eventueel tot fysiek letsel kan leiden. Een beetje zoals curlingouders doen. Ondertussen verdween het ‘mens zijn’ naar de achtergrond – zeker voor mensen met dementie.
In de gehandicaptenzorg is menswaardige zorg al langer een thema. Het Triple-C behandel- en organisatiemodel is een mooi voorbeeld. De gedachte: zolang je kijkt naar de mens, in plaats van naar z’n beperkingen en problemen, draag je bij aan een zo gewoon mogelijk mensenleven. Human Forever laat zien dat dit ook werkt in de zorg voor ouderen (met dementie). Teun bezoekt mooie plekken in Nederland en België waar de zorg hierop is ingericht.
En hij kijkt verder over de grens. Van preventie van dementie in Zuid-Korea tot een vrijgezelle Zuid-Afrikaanse dochter, zonder eigen gezin, die het als een voorrecht ziet dat juist zij voor haar ouders mag zorgen. En mocht je nu denken: zij liever dan ik, weet dan dat we allemaal zelf voor onze ouders moeten gaan zorgen. Er zijn binnen nu en tien jaar simpelweg geen mensen meer aan wie we die zorg kunnen uitbesteden.
Kortom: de documentaire is een stevig en positief pleidooi voor omdenken. Van ouderenzorg naar ouderzorg. Van genezen naar voorkomen. En van lichamelijke gezondheid naar mens-zijn. Dat geldt voor de ouderen van nu, en voor jou en mij. Iedereen moet zichzelf de vraag stellen: wie zorgt er straks voor mij? En wat kan ik zelf betekenen voor de mensen in mijn omgeving? Want: is zorgen voor een ander niet ook wat ons mens maakt?
