(N)omen
What’s in a name? Nogal wat, als je het mij vraagt. Onze taal en woorden weerspiegelen onze cultuur en onze waarden. Hoe we naar dingen kijken, wat we belangrijk vinden en bedoelen, drukken we uit in taal. Tegelijkertijd kun je stellen dat bepaald taalgebruik onze bedoelingen juist in de weg staat. Voorbeeldje? Het maakt nogal uit of iemand naar ‘de dagbesteding’ of naar ‘zijn werk’ gaat. Voor de eigenwaarde van die persoon zelf, maar ook voor hoe anderen ernaar kijken: de betekenis die we eraan geven.
Andersom zou dan ook gelden dat je met taalgebruik bepaalde ontwikkelingen zou kunnen versnellen. En ik denk dat dat ook zo is.
Niet lang geleden las ik een pleidooi om ‘belasting’ om te dopen tot ‘bijdrage’. Geweldig lijkt me dat. Niet alleen omdat het inhoudelijk beter klopt, maar ook omdat je mensen daarmee in de juiste stand zet. Iemand die ‘belasting’ uit de weg gaat, kun je ook slim noemen. En voor je het weet praat je het goed. Iemand die verzaakt om zijn bijdrage te leveren, daar hebben we over het algemeen minder begrip voor. En dat zou je zelf in elk geval NOOIT doen. Toch?
Laten we – bij de dingen die er echt toe doen – op zoek gaan naar dit soort terminologie. Die rechtdoet aan de bedoeling én ons in de goede stand zet. Dus hebben we het niet over ‘arbeidsparticipanten’ als het over collega’s gaat die een achterstand hadden tot de arbeidsmarkt. Dat zijn gewoon ‘collega’s’ (en ja, je bent of hebt een toffe werkgever als je zulke collega’s hebt). En bedenken we een alternatief voor gehandicaptenzorg, want je zorgt niet voor gehandicapten, maar je begeleidt mensen met een beperking. En aangezien we allemaal zo onze beperkingen hebben, mag dat ‘met een beperking’ er wat mij betreft ook wel af…Niet omdat er niets aan de hand zou zijn, maar omdat je de nadruk legt waar-ie niet hoort te liggen.
Heb jij goede voorbeelden van dit soort termen en ideeën voor alternatieven? Ben benieuwd!
